Het is een niet gering redenaars-examen dat Barack Obama vanavond wacht. Als eerste zwarte Amerikaanse president beschouwen veel Amerikanen hem als de vervulling van de droom die Martin Luther King vandaag vijftig jaar geleden tijdens de Mars op Washington formuleerde: "Dat op een dag mijn vier kleine kinderen zullen leven in een land waar ze niet worden beoordeeld op de kleur van hun huid, maar op de inhoud van hun hoofd."
En precies om drie uur Washington-tijd (negen uur 's avonds in Nederland) zal hij samen met oud-presidenten Jimmy Carter en Bill Clinton een klok luiden die moet herinneren aan Kings woorden: 'Laat de vrijheid weerklinken'. En dan een toespraak houden die zich moet meten met het 'I have a dream' van de geweldloze strijder voor zwarte burgerrechten uit de vorige eeuw. De man van wie ze in 2008 zeiden: Martin walked, so that Barack could run.
Die toespraak was overigens in 1963 niet meteen bij iedereen een hit. De vroegere hoofdredacteur van The Washington Post, Robert Kaiser, tegenwoordig weer gewoon senior-redacteur, deed afgelopen zaterdag in zijn krant in het openbaar belijdenis van een vijftig jaar geleden begane journalistieke zonde.
Zestig verslaggevers had de krant op pad, onder wie hemzelf als zomer-stagiair op zijn eerste grote klus. Op alle straathoeken stond iemand van de Post te wachten op de ongeregeldheden die allerwegen waren voorspeld. Honderdduizenden negers met bezwaren tegen hoe het in de Verenigde Staten geregeld was, dat kon niet goed gaan.
Maar het ging wel goed, en de volgende dag stond de krant vol met verhalen daarover, ook over de redevoeringen, van de jonge radicaal John Lewis bijvoorbeeld, tegenwoordig Congreslid; maar nauwelijks een woord over King. "Niemand heeft ons er ooit op aangesproken", schreef Kaiser, maar dit jubileum is een goede gelegenheid om er voor uit te komen: we hebben het verkloot."
Auteursrecht
Iemand anders zag de kwaliteit van King wel: collega-redenaar en president John F. Kennedy, die speciaal voor de gelegenheid een televisie in het Oval Office had laten zetten en tegen zijn medewerkers zei: "Hij is goed. Hij is verdomd goed."
Na afloop kwam er grote vraag naar gedrukte versies en opnamen van de toespraak, maar die kon je niet zomaar krijgen. King legde een maand later zijn auteursrecht vast. Hij wilde dat de zaak waarvoor hij streed ervan zou kunnen profiteren.
Inmiddels berusten die rechten bij een bedrijf dat zijn nabestaanden hebben opgericht, en dat samenwerkt met Sony. Kranten en tv-stations moeten zich daar melden als ze de toespraak in zijn geheel willen afdrukken of uitzenden - en voor goed geld mocht King ook figureren in een reclamespot voor Mercedes-Benz.
2038
Toch is 'I have a dream' voor iedereen die dat wil in zijn geheel te zien: op YouTube. Er zijn gevallen bekend van opnamen die door YouTube of concurrent Vimeo van de servers werden gehaald wegens schending van auteursrechten, maar kennelijk is de controle door Sony of de familie King niet waterdicht.
Pas in 2038 wordt dat legaal, op zijn vroegst. Na de laatste wijziging in de Amerikaanse Auteurswet (sindsdien ook wel de Wet op de Bescherming van Mickey Mouse genoemd, omdat The Walt Disney Company er hard voor gelobbyd heeft) blijft het auteursrecht in stand tot de maker zeventig jaar dood is. King werd in 1968 in Memphis vermoord.
Lees het bericht, inclusief video van de toespraak van Martin Luther King in Trouw
